Παιγνιοθεραπεία (Play Therapy)

Το παιχνίδι παρέχει στο παιδί τη ζωντανή,

δυναμική, ατομική γλώσσα απαραίτητη

για την έκφραση των υποκειμενικών

 συναισθημάτων του, για τα οποία η

γλώσσα από μόνη της είναι ανεπαρκής.

(Jean Piaget, 1951)

Τα παιδιά είναι ικανά από πολύ μικρή ηλικία, να κάνουν επιλογές και να αναλάβουν ευθύνες ανάλογα με την ηλικία τους και τις ικανότητες τους. 
Αν οι ικανότητες αυτές αναπτυχθούν, τα παιδιά γίνονται χαρούμενα και γεμάτα αυτοπεποίθηση. 
Παρόλα αυτά,  μερικές φορές συναισθηματικά προβλήματα, προβλήματα συμπεριφοράς, ανασφάλειες, φοβίες, εμποδίζουν τα παιδιά να αναπτύξουν και να εκφράσουν στο μέγιστο το δυναμικό τους.

ΕΣΕΙΣ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ:

  • Δεν αντιλαμβάνεται όλο του το δυναμικό ακαδημαϊκά ή κοινωνικά;
  • Βρίσκει δύσκολο το να συγκεντρωθεί ή να μάθει και έχει χαμηλή σχολική επίδοση;
  • Υποφέρει από Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ);
  • Έχει εφιάλτες ή ταραγμένο ύπνο;
  • Κινδυνεύει να αποβληθεί από το σχολείο ή κάνει πολλές απουσίες χωρίς λόγο;
  • Υποφέρει από ψυχολογικό τραύμα;
  • Έχει υποστεί συναισθηματική, σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση;
  • Είναι υιοθετημένο;
  • Υποφέρει εξαιτίας του διαζυγίου των γονιών του;
  • Υποφέρει από άγχος, στρες και φοβίες;
  • Υποφέρει από κάποια απώλεια ή πένθος οποιουδήποτε τύπου;
  • Είναι «κλεισμένο στον εαυτό του» και συνεχώς λυπημένο;
  • Υποφέρει από κάποια ασθένεια ή αναπηρία;
  • Δυσκολεύεται να κάνει φίλους;
  • Καυγαδίζει συχνά με συνομηλίκους και αδέρφια;
  • Είναι θύμα εκφοβισμού ή ασκεί το ίδιο εκφοβισμό;
  • Έχει ακατάλληλη συμπεριφορά;
  • Είναι επιθετικό και έχει πολύ θυμό;
  • Δεν παίζει;

ΑΝ ΝΑΙ, τότε: πρέπει να γνωρίσετε πώς οι θεραπείες με παιγνίδι και δημιουργική τέχνη μπορούν να βοηθήσουν!

 

Τι είναι το Play Therapy (Παιγνιοθεραπεία)

Το Play Therapy (Παιγνιοθεραπεία) είναι μία κυρίως μη-κατευθυντική θεραπευτική προσέγγιση που χρησιμοποιεί ως μέσο το παιχνίδι και τις δημιουργικές τέχνες. Για τα παιδιά ηλικίας από 4 έως 12 ετών ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος θεραπείας είναι μέσω παιχνιδιού και δημιουργικών τεχνών, καθώς το παιχνίδι είναι για τα παιδιά ένα φυσικό μέσο έκφρασης.

  • Είναι μία μέθοδος που βοηθά το παιδί με συναισθηματικά προβλήματα και προβλήματα συμπεριφοράς, να βοηθήσει τον εαυτό του.
  • Δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να «παίξουν» τα συναισθήματά τους και τα προβλήματά τους μέσα σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο, με θεραπευτικό στόχο χρησιμοποιώντας το φυσικό τους τρόπο έκφρασης ο οποίος είναι ουσιώδης για την ανάπτυξή τους.

 

Με τη βοήθεια του Play Therapy

  • Το παιδί ανακουφίζεται και γίνεται ικανό να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του.
  • Ανακτά την ικανότητα ομαλής συναναστροφής με τους γονείς, δασκάλους και τους φίλους του.
  • Οι γονείς διευκολύνονται με τα παιδιά τους και βελτιώνεται η ποιότητα της οικογενειακής ζωής.
  • Στο σχολείο, βελτιώνει την ικανότητα για μάθηση.
  • Στο νοσοκομείο, βελτιώνει την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα της ιατρικής αγωγής και βοηθάει στη γρήγορη ανάρρωση.

 

Πως δουλεύει το Play Therapy;

Ένα απόλυτα ασφαλές περιβάλλον επιτρέπει στο παιδί να παίξει με όσο λιγότερα όρια γίνεται, αλλά όσα ακριβώς είναι αναγκαία (για την ασφάλειά του). Αυτή η πρακτική επιτρέπει στη θεραπεία να πραγματοποιηθεί σε πολλά επίπεδα ακολουθώντας τη φυσική, εσωτερική μας τάση προς την υγεία. Το παιχνίδι και η δημιουργικότητα λειτουργούν κυρίως σε επίπεδο ασυνείδητου.

Στο Play Therapy το παιδί, με την παρουσία ενός κατάλληλα εκπαιδευμένου ενήλικα, παίρνει βοήθεια και ανακουφίζεται από συναισθηματικά προβλήματα, καθώς  και από προβλήματα συμπεριφοράς. Το Play Therapy χρησιμοποιείται, επίσης, επιτυχώς και για τους εφήβους και τους ενήλικες. 

 

Πόσο αποτελεσματικό είναι το Play Therapy;

Τα τελευταία ευρήματα (βασίζονται σε ένα δείγμα πάνω από 8000 περιπτώσεων) δείχνουν ότι:

Μεταξύ 74% και 83% των παιδιών που έλαβαν θεραπεία μέσω παιχνιδιού από τα μέλη του PTI (Play Therapy International)  παρουσιάζουν θετική αλλαγή.
Όσο μικρότερο είναι το παιδί, τόσο μεγαλύτερο το ποσοστό των παιδιών που παρουσιάζουν θετική μεταβολή: 80% στην ηλικία των 6-7. Η πρώιμη βοήθεια είναι πιο αποτελεσματική.
Τα κορίτσια εμφανίζουν ένα υψηλότερο ποσοστό βελτίωσης από τα αγόρια, 79% σε σύγκριση με 73%.
Τα παραπάνω αποτελέσματα παρουσιάζονται αναλυτικότερα στο έγγραφο PTI/PTUK (Play Therapy International/Play Therapy United Kingdom):    
« Ένας αποτελεσματικός τρόπος για την προώθηση της ευμάρειας των παιδιών και την ανακούφιση συναισθηματικών, συμπεριφορικών προβλημάτων και προβλημάτων ψυχικής υγείας», http://www.playtherapy.org.uk/AboutPTUK/Research1.htm
Το περιεχόμενο της παιγνιοθεραπείας του PTI (Play Therapy International) είναι βασισμένο την θεωρία και πρακτική των ανθρωπιστικών προσεγγίσεων:

  • Προσωποκεντρική προσέγγιση του Carl Rogers
  • Της Virginia Axline (“Dip’s in Search of Self”)
  • Προσέγγιση Gestalt όπως εκφράστηκε από την Violet Oaklander

Επιπλέον, συμπεριλαμβάνει και το έργο άλλων θεωρητικών του 20ου αι. όπως:

  • John Bowlby,
  • Margaret Lowenfeld,
  • Donald Winnicott,
  • Rachel Pinney, κα.

Είναι μία μέθοδος …

  • μη επικριτική
  • μη κατευθυντική
  • μη καθοδηγητική

Η συγκεκριμένη θεραπευτική προσέγγιση δημιουργήθηκε από τον εκπαιδευτικό οργανισμό APAC (Play and Child Psychotherapy) , αναγνωρισμένη από τον οργανισμό PTI (Play Therapy International)  και είναι σύμφωνη με τα επαγγελματικά πρότυπα που έχει καθορίσει το PTUK (Play Therapy United Kingdom)   (http://www.playtherapy.org.uk/Standards/PSM/PSM.htm), τα οποία  έχουν αναγνωριστεί από τον οργανισμό Professional Standards Authority (PSA), στο Ηνωμένο Βασίλειο (www.playtherapyregister.org.uk), ο οποίος, παγκοσμίως, ηγείται και καθοδηγεί τους κανονισμούς για την φροντίδα της υγείας.

Έλενα Παπαδομαρκετάκη, Ψυχολόγος, MSc Κοινωνικής Ψυχιατρικής- Παιδοψυχιατρικής,
Play Therapist, Μέλος του Play Therapy Ιnternational